28/04/2023
Door Ad Spijkers
Cobots zijn gebouwd om met mensen samen te werken. Maar zijn ze echt veilig? BMWT heeft een stappenplan ontwikkeld om dat te controleren.
Steeds meer magazijnen denken na over de inzet van cobots: robots die kunnen samenwerken met mensen. Ze kunnen onder meer worden ingezet voor het verzamelen of verpakken van orders. Ondanks de ingebouwde veiligheid is de inzet van cobots echter niet geheel zonder risico’s. Een risicoanalyse helpt om de veiligheid op de magazijnvloer te waarborgen.
Veiligheid
Cobots zijn robots die 'voelen' wanneer een bepaalde kracht op hen wordt uitgeoefend. Dat is bijvoorbeeld het geval als ze iets of iemand raken. Sommige cobots komen dan tot stilstand, andere cobots bewegen in tegenovergestelde richting. Maar dat betekent niet per definitie dat elke toepassing met deze cobots volledig veilig is.
Soms zijn aanvullende voorzieningen nodig. Denk aan slimme sensoren of camera’s waarmee een veiligheidszone rondom de robot kan worden ingesteld. Zodra iemand deze zone betreedt, daalt de snelheid van de robot of komt de robot helemaal tot stilstand.
Risicoanalyse
Een risicoanalyse is het instrument dat helpt om veilige toepassingen met cobots te realiseren. Een dergelijke analyse maak je in vijf stappen:
Stap 1: Bepaal het bereik
Hoe wordt de cobot ingezet? Welke grijpers of andere tools worden gebruikt? Om welke goederen gaat het? Kijk ook naar gegevens zoals de snelheid, de versnelling en het draagvermogen van de robot.
Stap 2: Identificeer risico’s
Onderzoek welke handelingen risico’s met zich meebrengen. Is er kans op beklemming door bewegende delen of op snijwonden door scherpe randen? Kan iemand een duw krijgen van de robotarm? Kijk ook naar de risico’s bij onderhoud of het oplossen van storingen.
Stap 3: Schat het risico in
Maak per handeling een inschatting van het risico. Wat is de ernst van de verwonding? Hoe vaak treedt het risico op? Heeft de betreffende medewerker de mogelijkheid om het gevaar te ontwijken? De optelsom van de antwoorden op deze vragen geeft aan of een risico zeer hoog of juist verwaarloosbaar is.
Stap 4: Evalueer het risico
Welke risico’s zijn onaanvaardbaar hoog? Zijn de veiligheidsvoorzieningen van de cobotcel toereikend? Zo niet, dan zijn aanvullende stappen nodig om het risico te verminderen of elimineren.
Stap 5: Verminder het risico
Het verminderen of zelfs elimineren van risico’s kan op verschillende manieren:
- Preventie: voorkomen dat een risico optreedt of de kans daarop verkleinen.
- Detectie: detecteren van de mogelijke schade die het risico kan opleveren.
- Repressie: beperken van de schade wanneer het risico optreedt.
- Correctie: activeren van maatregelen die worden ingezet om het effect (deels) terug te draaien.
- Acceptatie: geen maatregelen, maar accepteren van het risico met alle mogelijke gevolgen.
Let op: met elke nieuwe maatregel kan een nieuw risico worden geïntroduceerd. Voer de risicoanalyse dus meerdere keren uit om maximale veiligheid te waarborgen.
Bron: nieuwsbrief BMWT, foto: Pixabay