26/08/2024
Door Ad Spijkers
Na 2016 en 2020 vindt van 25 tot 27 oktober in het Swiss Arena ijshockeystadion in Kloten (bij Zürich) voor de derde keer de Cybathlon plaats. Dit is de grootste internationale wedstrijd waarin mensen met een beperking dagelijkse taken onder de knie krijgen met behulp van nieuw ontwikkelde assistentietechnologieën. Voor deze Cybathlon werden de zes bestaande disciplines verder ontwikkeld en kwamen er twee nieuwe bij: een race met intelligente zichtassistentie-technologieën en met assistentierobots.
Traplopen, tanden poetsen, tafel dekken, de vaatwasmachine inruimen. Het zijn activiteiten die een hele uitdaging kunnen zijn voor mensen met een lichamelijke beperking. Dat is precies waarom ze deel uitmaken van de Cybathlon-wedstrijden, waarbij gebruik wordt gemaakt van assistentietechnologieën. Doel van de competitie is het helpen om mensen met een beperking nog zelfstandiger te worden en bevorderen zo de inclusie in de samenleving.
Via Cybathlon verbindt gastheer Eidgenössische Technische Hochschule Zürich (ETHZ) de getroffenen met onderzoekers, zodat ze samen oplossingen kunnen vinden. Inclusie begint immers waar de wetenschap helpt om barrières te slechten om gelijke kansen voor iedereen te creëren. De Cybathlon motiveert onderzoekers wereldwijd om meer gebruikersgericht te werken.
Internationale deelname
Het idee van Cybathlon is, de ontwikkeling van assistentietechnologieën zoveel mogelijk versnellen via een internationale competitie. Ongeveer 80 teams uit 26 landen strijden om medailles in acht verschillende disciplines. Teams uit zowel de industrie als universiteiten strijden tegen elkaar. Zwitserland begint met in totaal elf teams. De gastheer is vertegenwoordigd met twee teams die strijden met beenprothesen, terwijl drie andere teams strijden met een visueel hulpmiddel, een assistent-robot en een exoskelet.
Uit Nederland doen vier teams mee:
- CybaNorth bestaat uit studenten van de Rijksuniversiteit Groningen, het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Hanzehogeschool Groningen;
- ICMS Rolex wordt gevormd door studenten en medewerkers van Universiteit Twente en de Sint Maartenskliniek in Ubbergen;
- Project March is het studententeam van de Technische Universiteit Delft;
- Pulse Racing is het team van de Vrije Universiteit Amsterdam in samenwerking met BerkelBike in Sint-Michielsgestel, fabrikant van fietsen voor mensen met een beperking.
Nieuwe disciplines
Mensen met ernstige beperkingen of volledig verlies van gezichtsvermogen missen de meest elementaire informatie uit hun omgeving. Voor het eerst is daarom een nieuwe discipline gecreëerd voor zulke mensen en hun behoeften. Nieuwe technologieën helpen daarbij. Een intelligente stok helpt bijvoorbeeld belangrijke informatie over de omgeving door te geven aan de gebruikers. Tijdens de race moeten ze een vrije plek in het openbaar vervoer of het juiste product in het schap kunnen vinden of zelfs kleuren van elkaar kunnen onderscheiden.
In de tweede nieuwe discipline is een assistentierobot bedoeld om mensen met beperkte motorische vaardigheden te helpen bij het oplossen van taken. De piloten werken met de robot om bijvoorbeeld onder tijdsdruk verschillende voorwerpen te pakken of obstakels te ontwijken. Assistentierobots hebben een veelbelovend potentieel om mensen te ondersteunen die weinig of geen controle hebben over hun armen en benen. Daarom vond de organisatie van het evenement het belangrijk om hiervoor een eigen discipline te creëren. In beide disciplines wordt allereerst beoordeeld of een taak correct is uitgevoerd en binnen welke tijd.
Competities wereldwijd
Om de Cybathlon zelf zo inclusief mogelijk te maken, vindt het evenement gelijktijdig plaats op negen locaties over de hele wereld. De teams kunnen de parcoursen ook ter plaatse nabootsen om sommige proefpersonen de inspannende reis te besparen. Het team BeAGain in Zuid-Korea zet bijvoorbeeld een 'eigen' Cybathlon op en houdt de races tegelijkertijd met de Cybathlon in het stadion in Kloten.
Toeschouwers kunnen met een geldig ticket ter plaatse de wedstrijden live bekijken. Voor mensen met een visuele beperking zijn audiobeschrijvingen in het Engels en Duits beschikbaar. Voor mensen met gehoorproblemen worden de wedstrijden vertaald in de Duitse en internationale gebarentaal. Het hele evenement zal ook live worden gestreamd op de site van het evenement.
Foto: Erzelli / ETH Zürich /Cybathlon