07/06/2023
Door Ad Spijkers
Vlaamse AgrifoodTEF is bedoeld voor bedrijven om innovaties in de agrifood versneld op de markt te krijgen.
Concreet biedt de Agrifood Test- en Experimenteer Faciliteit (TEF) bedrijven infrastructuur en services aan zoals prototypebouw, beeldanalyse, training van algoritmes en testen onder realistische praktijkomstandigheden. De Vlaamse AgrifoodTEF krijgt daarvoor van Europa (Horizon), de Vlaamse overheid (departement EWI) en het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek zelf (ILVO) in totaal 5 miljoen euro ter beschikking.
Op de AgriTechDag ’23 vandaag bij ILVO in Merelbeke (bij Gent) kregen bezoekers een voorproefje van de versnelling die de TEF kan realiseren. Drie nieuwe prototypes voor de Vlaamse landbouwmarkt maakten in een ketting van live demo’s hun publieke primeur.
Elektrisch en autonoom
ILVO en mechanisatiebedrijf Verschueren in Lochristi (ook bij Gent) bouwden een bestaande dieseltractor van CNH om tot een volledig elektrisch aangedreven, zelfrijdend model. Voor het eerste voertuig in Vlaanderen maakten ze onder meer een nieuw chassis en een fronthef met verwisselbaar batterijpakket. In de toekomst zouden daar ook brandstofcellen bijvoorbeeld op waterstof of methanol of een generator op passen. De aandrijving blijft elektrisch.
Om autonoom en dus zonder chauffeur te kunnen rijden, remmen, de hefinrichting in te stellen en werktuigen aan te sturen, rustte ILVO de tractor uit met op maat geschreven software, sensoren en actuatoren.
Het instituut koos voor een compacte tractor om verschillende redenen. Een relatieve lichtgewicht is minder belastend voor de bodem. Tegelijk staat het symbool voor de toekomstige trendbreuk van steeds zwaardere machines met grotere werkbreedte naar kleinere machines die met veel tegelijk, dag en nacht, autonoom het veld kunnen bewerken.
Plantdata
ILVO demonstreerde ook het prototype van een slimme plantmachine, ontwikkeld in samenwerking met Lauwers in Staden (noordwestelijk van Kortrijk). Het bijzondere is dat de plantmachine uitgerust is met een sensor die tijdens het planten detecteert op welk moment elk plantje de grond ingaat en hun GPS-coördinaten (gemeten door de GPS antennes op de plantmachine) in de cloud opslaat. Die plantdata maakt een hele ketting aan innovatieve precisiebewerkingen mogelijk.
Dat werd duidelijk in het slotstuk van de demoreeks. De Cimat-robot is uitgerust met een 'gewone' schoffelmachine en een prototype precisieschoffelaar, ontwikkeld door Vanhoucke in samenwerking met ILVO. De robot schoffelde autonoom (en elektrisch) volledig foutloos het onkruid tussen de geplante rijen én tussen de kolen ín de rijen weg. Hij baseerde zich hiervoor op de GPS-data uit de slimme plantmachine.
De Cimat-robot is een autonoom rijdend multifunctioneel robotplatform dat uitgerust kan worden met verschillende standaard werktuigen én met camera’s voor data-acquisitie. Tijdens de mechanische onkruidbestrijding nam de robot foto’s die gebruikt worden om een AI-model te trainen op het herkennen van onkruid.
Data-acquisitie
Plantdata verzamelen en delen maakt op een economische manier nauwkeurig mechanisch schoffelen mogelijk. Als de computer weet waar de planten staan, kan hij een taakkaart maken waarmee een schoffelmachine of een ander werktuig plaatsspecifiek het onkruid kan verwijderen. Dit is een quick-win die precisielandbouw sneller bruikbaar maakt in de praktijk.
Een essentiële schakel in dit proces is datadelen en integreren uit verschillende bronnen. Met DjustConnect heeft de agrifood sector een datadeelplatform dat de nodige services en garanties kan bieden. Het data-eigenaarschap, de privacy en veiligheid zijn netjes geregeld.
Dankzij de plantdata kunnen onderzoekers de modellen op een semiautomatische en dus snellere manier trainen. De zelflerende algoritmes leren dat alles op de beelden onkruid is, behalve wat op de exacte plantlocaties staat. Hierdoor worden heel wat arbeidsuren en kosten bespaard.
Duurzaamheid en digitalisering
Alle getoonde innovaties tijdens de AgriTechDag zijn het resultaat van services die ILVO in de nieuwe AgrifoodTEF aanbiedt. Daarbij wordt vooral gekeken naar duurzaamheid en digitalisering, met het oog op verbetering voor klimaat en milieu.
Ook in de agrovoedingssector is het potentieel van technologieën met data, robotica, drones en artificiële intelligentie groot. Vlaanderen heeft een ecosysteem van technologiebedrijven en onderzoekscentra, gespecialiseerd in robotica en kunstmatige intelligentie. Alleen hebben zij nog niet altijd de agrifood sector ontdekt.
Met de financiering van Europa en Vlaanderen kan ILVO deze bedrijven actief ondersteunen om innovatieve oplossingen voor agrifood te ontwikkelen. Dat moet niet alleen leiden tot een duurzamere voedselproductie maar zal ook het concurrentievermogen van onze bedrijven verbeteren.
Foto: ILVO