26/07/2023
Door Ad Spijkers
Kunstmatige intelligentie rukt ook in religieuze kringen op. Maar maken ze het geloof ook geloofwaardiger?
Naarmate kunstmatige intelligentie zich uitbreidt naar meer beroepen, bieden robotpredikers en AI-programma's nieuwe manieren om religieuze overtuigingen te delen. Maar volgens onderzoek, gepubliceerd door de American Psychological Association, kunnen ze de geloofwaardigheid ondermijnen en donaties verminderen voor religieuze groeperingen die op hen vertrouwen. Religieuze leiders moeten geloofwaardig zijn, en robots zijn dat niet aldus de onderzoekers.
Eerste experiment
De onderzoekers voerden een experiment uit met de mensachtige robot Mindar in de boeddhistische Kodai-Ji-tempel in Kyoto. Deze robot heeft een mensachtig siliconen gezicht met bewegende lippen en knipperende ogen op een metalen lichaam. Het levert 25 minuten durende Heart Sutra-preken over boeddhistische principes met surround sound en multimediaprojecties. Mindar is in 2019 gebouwd door een Japans robotteam in samenwerking met de tempel. Het heeft bijna een miljoen dollar gekost om te ontwikkelen, maar volgens de studie zou het de donaties aan de tempel kunnen verminderen.
De onderzoekers ondervroegen 398 deelnemers die de tempel verlieten na het horen van een preek van Mindar of een menselijke boeddhistische priester. Deelnemers beschouwden Mindar als minder geloofwaardig en gaven kleinere donaties dan degenen die een preek van de menselijke priester hoorden.
Tweede experiment
Een ander experiment vond plaats in een taoïstische tempel in Singapore. Hier hoorde de helft van 239 deelnemers een preek van een menselijke priester, terwijl de andere helft dezelfde preek hoorde van een mensachtige robot genaamd Pepper. Dat experiment had vergelijkbare bevindingen: de robot werd als minder geloofwaardig beschouwd en inspireerde tot kleinere donaties. Deelnemers die de robotpreek hoorden, zeiden ook dat ze minder geneigd waren om de boodschap te delen of flyers uit te delen om de tempel te steunen.
Hoewel deelnemers zeiden dat ze geloofden dat menselijke predikers geloofwaardiger waren, was het nog steeds een spannende strijd met de robots. Op een schaal van 1 tot 5, waarbij 5 het meest geloofwaardig is, kregen de robotpredikers een gemiddelde geloofwaardigheidsscore van 3,12, vergeleken met 3,51 voor menselijke predikers. Dit doet vermoeden dat veel mensen denken dat robots effectieve predikers kunnen zijn, maar er zijn meer mensen die niet overtuigd zijn.
Derde experiment
Deze studies van een robotprediker zich concentreerden op oosterse religies, maar de onderzoekers denken dat de bevindingen van toepassing kunnen zijn op andere religies. Een derde experiment omvatte 274 christelijke deelnemers uit de Verenigde Staten die online een preek lazen. De helft van de deelnemers kreeg te horen dat de preek was geschreven door een menselijke predikant, terwijl de andere helft te horen kreeg dat de preek was gegenereerd door een zeer geavanceerd AI-programma. Deelnemers aan de AI-preekgroep meldden dat de preek minder geloofwaardig was omdat ze vonden dat een AI-programma minder in staat was om te denken of zich als een mens te voelen.
Robots en AI-programma's kunnen niet echt religieus geloven. Religieuze organisaties kunnen een afnemende toewijding van hun gemeenten zien als ze meer vertrouwen op technologie dan op menselijke leiders die hun geloof kunnen tonen. Maar helaas neemt in menig geloof het aantal geestelijken af.
Foto: PxHere