19/08/2022
Door Ad Spijkers
Een team wetenschappers aan de Westfälische Wilhelms-Universität Münster (WWU) heeft de eerste volledig robotgeassisteerde microchirurgische ingrepen bij mensen uitgevoerd.
De wetenschappers van het Zentrum für Muskuloskelettale Medizin hebben een chirurgische methode ontwikkeld waarbij een nieuw type chirurgische robot, speciaal ontworpen voor microchirurgie, wordt gekoppeld aan een robotmicroscoop. Door deze procedure kan de chirurg volledig worden losgekoppeld van het operatieveld. De robots worden ingezet voor klinisch onderzoek in samenwerking met het Universitätsklinikum Münster en de Fachklinik Hornheide.
De chirurgen gebruiken het nieuwe proces nu ruim twee maanden. Tot nu toe hebben vijf succesvolle operaties plaatsgevonden en er zullen er nog veel meer volgen. Door de nieuwe chirurgische procedure kunnen artsen fijner en nauwkeuriger werken dan mogelijk is met conventionele chirurgische technieken. Hierdoor wordt minder weefsel vernietigd en is het herstel sneller.
De chirurgen gebruiken de procedure bijvoorbeeld bij borstkankerpatiënten die complexe borstreconstructies nodig hebben, of na ongevallen waarbij patiënten weefseltransplantaties nodig hebben. Met behulp van de robot en de robotmicroscoop kunnen de microchirurgen bijvoorbeeld de fijnste anatomische structuren zoals bloedvaten, zenuwen of lymfevaten met een diameter van vaak slechts 0,3 millimeter opnieuw verbinden.
Werking
Tijdens de operatie registreert de robot, het zogenaamde Symani Surgical System, de menselijke bewegingen van de handen via een elektromagnetisch veld en joysticks. De robot voert de tot twintig keer kleinere bewegingen van de chirurg uit met behulp van kleine instrumenten en elimineert het trillen van de handen volledig.
Een robotmicroscoop van BHS Technologies is verbonden met de chirurgische robot, die het chirurgische veld weergeeft via een 3D Augmented Reality Headset met twee monitoren met hoge resolutie. Deze kan de echte wereld combineren met virtuele informatie. Op deze manier worden de hoofdbewegingen van de chirurg geregistreerd en doorgegeven aan de robot, zodat ook gecompliceerde kijkhoeken van het te opereren gebied mogelijk zijn. Bovendien kan de operator met hoofdgebaren verschillende menu's bedienen en robotfuncties uitvoeren zonder zijn handen te gebruiken.
De nieuwe technologie biedt ook het voordeel van een ontspannen houding voor de chirurg, die anders vaak meerdere uren in een inspannende houding moet opereren. Omdat ze tijdens de ingrepen volledig onafhankelijk van de patiënt kunnen opereren, hebben de chirurgen een aanzienlijk betere ergonomie. Dit beschermt hen tegen vermoeidheid, zodat de concentratie vele uren kan worden volgehouden. In eerste onderzoeken naar de systemen voordat ze in de OK werden gebruikt, konden de onderzoekers de positieve effecten op de kwaliteit van de operatie en ergonomie al aantonen.
In trainingen met studenten en gevestigde chirurgen toonden de wetenschappers aan dat de leercurve, de hantering van de instrumenten en de ergonomie bij het gebruik van het robotsysteem beter zijn dan eerdere chirurgische technieken.
Vervolg
In de komende weken en maanden zullen de wetenschappers meer operaties uitvoeren en gegevens verzamelen die ze zullen evalueren in wetenschappelijke studies. Belangrijke vragen hierbij zijn vooral de verbetering van de bedieningskwaliteit en ergonomie. Ze hopen met de nieuwe methode niet alleen nauwkeuriger en veiliger te kunnen opereren, maar ook op de kleinste constructies de grenzen van het menselijk lichaam te kunnen overschrijden. De ontkoppeling van de operatietafel kan het ook mogelijk maken dat de chirurg op een gegeven moment niet meer ter plaatse hoeft te zijn. Zo zou een expert op veel locaties bijzondere operaties kunnen uitvoeren zonder te hoeven reizen.
Foto: WWU - Peter Leßmann