05/07/2023
Door Ad Spijkers
De Technische Universität Ilmenau heeft in een onderzoeksproject samen met zes partners een communicatieve robot ontwikkeld.
Moderne technologie houdt senioren voortdurend in contact met familie, kennissen en verplegend personeel en ondersteunt hen met verschillende diensten. Met de nu ontwikkelde robot kunnen zorgbehoevende vanuit huis communiceren en verbonden blijven met de mensen die voor hen zorgen. Het gezamenlijke project Morphia, dat net is afgelopen, was onderdeel van de onderzoekszwaartepunt Robotic Systems for Nursing.
Probleemstelling
Het aantal mensen dat afhankelijk is van thuiszorg neemt gestaag toe. Meestal zijn het familieleden die voor hen zorgen. Maar veranderende gezinsstructuren en familieleden die ver weg wonen, vormen een steeds groter wordend probleem. Afhankelijk van de mate van zorg zorgen ambulante zorgdiensten één tot drie keer per dag voor zorgbehoevenden thuis. Maar ook het toenemende tekort aan ambulante zorgverleners voedt de zorgcrisis. Patiëntvriendelijke technische assistentiesystemen die zorgbehoevenden en hun hulpverleners ondersteunen, zijn broodnodig.
De TU Ilmenau werkte als coördinator en zes partners uit wetenschap, technologie en zorg drieënhalf jaar aan het gezamenlijke onderzoeksproject Morphia (Mobiler robotischer Pflegeassistent zur Verbesserung von Teilhabe, Versorgung und Sicherheit in der häuslichen Pflege durch videobasiertes Angehörigennetzwerk). De autonoom opererende assistent-robot is voorzien van interactie- en communicatievaardigheden. Een op een app gebaseerd communicatienetwerk vormen het Morphia-systeem, waarmee alle taken in het zorgnetwerk snel en effectief kunnen worden gecoördineerd en verdeeld.
Aan het project werd verder deelgenomen door zorgbedrijf AWO AJS in Erfurt, Cibek Technology and Trading in Limburgerhof (bij Ludwigshafen, Metralabs in Ilmenau (fabrikant van servicerobots), SIBIS Institut für Sozial- und Technikforschung in Berlijn, Universität Osnabrück en Youse in Berlijn, dat verbindingen legt tussen wetenschap en bedrijfsleven.
Functie
De robot dicht de communicatiekloof tussen zorgbehoevenden en degenen die voor hen zorgen. Oudere mensen kunnen hem gebruiken om via video of chat te communiceren: met familieleden of vrienden voor sociale uitwisseling of met zorgverleners voor ondersteuning bij bepaalde activiteiten zoals het innemen van medicijnen. De robot herinnert hen trouwens ook aan hun medicijnen. Ook vervoert de robot maaltijden of persoonlijke spullen in huis.
Als er een oproep binnenkomt, zoekt hij de senioren in het appartement op. Als ze iets nodig hebben, kunnen ze hem halen door op de belknop te drukken. De robot heeft onbeperkte tijd en geduld voor al zijn ondersteunende activiteiten. Hij vrolijkt de senioren op met humoristische dialogen en geluiden en met verrassende effecten. Met suggesties en acties verrijkt hij hun dagelijks leven en neemt hij hun eenzaamheid een beetje weg. Verwanten die ver weg wonen, kunnen met een intelligente afstandsbediening via telepresence ouderen in huis in de gaten houden of bij bepaalde activiteiten ondersteunen.
Test
Morphia is getest door dertien senioren met een gemiddelde leeftijd van 76 jaar in wooncomplexen voor ouderen, jongeren en welzijn in Ilmenau. Ook de mensen en voorzieningen die voor de patiënten zorgden, waren continu betrokken. Op deze manier konden de wetenschappers waardevolle inzichten verwerven in het gebruik van zorghulprobots in het dagelijkse huishoudelijke werk van ouderen. Deze zijn doorgaans niet gewend om met moderne communicatietechnologieën om te gaan. De totale duur van de gebruikerstesten (41 weken) kon worden voltooid zonder aanwezigheid van technische experts.
Bij de ontwikkeling van de robot hebben de wetenschappers ervoor gezorgd, dat de technologie gemakkelijk te gebruiken was voor de ouderen zelf en ook voor hun familieleden: Het Morphia-systeem kan vanaf elke locatie worden bediend met een smartphone, tablet of pc. Het was voor de ontwikkelaars belangrijk dat de robot zelfstandig ouderen in het appartement zou kunnen zoeken en dat de navigatie op afstand door de familieleden en de zorginstellingen geschikt en gebruiksvriendelijk moest zijn.
Ze zijn er van overtuigd dat Morphia zorgbehoevenden en zorgverleners veel dichter bij elkaar zal brengen. Tegenwoordig werken familieleden en zorgveleners vaak niet alleen ter plaatse samen, maar ook over lange afstanden. De robot helpt hen om de zorgtaken beter te coördineren en te verdelen onder alle betrokkenen.
Foto: Wengefeld, TU Ilmenau