24/08/2023
Door Ad Spijkers
De Universität zu Lübeck en NDR Schleswig-Holstein ontwikkelen een robot die Plattdeutsch spreekt.
De universiteit en de regionale zender leren gezamenlijk de mensachtige robot Pepper het Nederduits (Plattdeutsch). Kunstmatige intelligentie en het grote archief van de NDR in deze taalvariëteit zullen hierin een belangrijke rol spelen. Het doel is om de inwoners van Sleeswijk-Holstein kennis te laten maken met een robot die letterlijk hun taal spreekt. Daarmee moet hij een brug slaan tussen regionale traditie en de gedigitaliseerde toekomst. Als gast zal Pepper vanaf het najaar bijvoorbeeld regelmatig conferenties en regionale evenementen bijwonen.
Plattdeutsch
De humanoïde sociale robot Pepper werd in 2014 gelanceerd door het Franse Aldebaran Robotics samen met het Japanse bedrijf SoftBank. Het was de eerste robot met het vermogen om menselijke emoties te herkennen. Tot nu toe wordt de robot vooral toegepast in de zorg-, onderwijs-, detailhandel- en ontvangstruimtes. Pepper beschikt al over veel van de basisvaardigheden en capaciteiten voor sociale interactie met mensen. Maar hij moet speciaal worden geprogrammeerd met betrekking tot het gewenste toepassingsscenario om deze vaardigheden bruikbaar te maken.
De ontwikkelaars die Pepper programmeren voor de taken van dit project hebben er vertrouwen in. Hun taak is uitdagend. Ze hopen een robot te hebben die aan het eind van het project Plattdeutsch kan spreken. Hij moet ook buiten het laboratorium zijn Noord-Duitse persoonlijkheid kunnen presenteren en communiceren met mensen. Hoe precies en in welke mate dit zal werken, moet worden bezien.
Met zijn acties en reacties zou Pepper Noord-Duits moeten lijken. Dat omvat ook de stereotiepe integratie van gebaren en spraakmelodie. Grote taalmodellen zoals ChatGPT en de grotendeels gedigitaliseerde Nederduitse teksten van de NDR helpen hierbij. De eerste stap voor Pepper is het leren van de woordenschat. " Hör mal’n beten to." Hoe meer PLattdeutsch Pepper traint, des te beter kan hij ermee omgaan.
Cultuurbehoud
De Universiteit van Lübeck draagt haar expertise op het gebied van AI-onderzoek in. Haar onderzoekers ontwikkelen op maat gemaakte algoritmen om Pepper te helpen de subtiele nuances en regionale variaties van het Plattdeutsch te begrijpen. Het project zal zo'n anderhalf jaar duren en wordt uitgevoerd in samenwerking met de NDR Schlesweg-Holstein. De partijen willen laten zien dat wetenschap nieuwe mogelijkheden voor het behoud en de bevordering van de Nederduitse taal.
Met Pepper willen ze ervoor zorgen dat deze taalvariëteit in de toekomst levend zal blijven. Het is denkbaar dat de robot kan worden gebruikt op scholen en kleuterscholen, bij de Poetry Slam in het Plattdeutsch, bij de vertelwedstrijd 'Vertell doch mal' of andere Nederduitse evenementen.
De NDR is blij te zijn benaderd door de AI-onderzoekers van de Universität zu Lübeck. De mensachtige robot 'Pepper' heeft een grote honger naar onderwijs. "He bruukt en Barg an Spraak-Daten. Un dor kaamt wi in‘t Speel mit unsen riesiget Plattdüütsch Archiv."
Foto: Olaf Malzahn / Uni Lübeck